059 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 24 آيتون ۽ 3 رڪوع آھن
سنڌي قرآن
مُترجم: ڊاڪٽر عابد لغاري
سَبَّحَ لِلّٰهِ مَا فِي السَّمٰوٰتِ وَمَا فِي الْاَرْضِ ۚ وَهُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ 1
تسبيح ڪئي آهي الله جي هر شيءِ جيڪا آسمانن ۾ آهي ۽ زمين ۾، ۽ اهو ئي غالب ۽ داناءُ آهي
— ڊاڪٽر عابد لغاريهُوَ الَّذِيْٓ اَخْرَجَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا مِنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ مِنْ دِيَارِهِمْ لِاَوَّلِ الْحَشْرِ ڼ مَا ظَنَنْتُمْ اَنْ يَّخْرُجُوْا وَظَنُّوْٓا اَنَّهُمْ مَّانِعَتُهُمْ حُصُوْنُهُمْ مِّنَ اللّٰهِ فَاَتٰىهُمُ اللّٰهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوْا ۤ وَقَذَفَ فِيْ قُلُوْبِهِمُ الرُّعْبَ يُخْرِبُوْنَ بُيُوْتَهُمْ بِاَيْدِيْهِمْ وَاَيْدِي الْمُؤْمِنِيْنَ ۤ فَاعْتَبِرُوْا يٰٓاُولِي الْاَبْصَارِ 2
اهوئي آهي جنهن ٻاهر ڪڍيو انهن ڪافرن کي اهلِ ڪتاب مان سندن گهرن مان پهرين ئي حملي ۾، ڪوبه گمان ئي توهان کي نه هو ته اهي نڪري ويندا ۽ سمجهيو ويٺا هئا اهي به ته بچائي وٺندا کين سندن قلعا الله کان، پر اهڙي رخ کان انهن تي الله آيو جيڏانهن سندن خيال به نه ويو هو، ۽ وڌو ان سندن دلين ۾ (اهڙو) رعب جو اهي ڊاهي رهيا هئا پنهنجا گهر پنهنجي هٿن سان ۽ هٿان مؤمنن جي پڻ برباد ڪرائي رهيا هئا، پوءِ عبرت وٺو اي اکيون رکڻ وارؤ!
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَلَوْلَآ اَنْ كَتَبَ اللّٰهُ عَلَيْهِمُ الْجَلَاۗءَ لَعَذَّبَهُمْ فِي الدُّنْيَا ۭ وَلَهُمْ فِي الْاٰخِرَةِ عَذَابُ النَّارِ 3
۽ جي نه لکي هجي ها الله انهن جي حق ۾ جلاوطني (ڏيهه نيڪالي) ته کين عذاب ڏئي ها دنيا ۾ ئي، ۽ انهن جي لاءِ ته آخرت ۾ به عذاب آهي دوزخ جو
— ڊاڪٽر عابد لغاريذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ شَاۗقُّوا اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ ۚ وَمَنْ يُّشَاۗقِّ اللّٰهَ فَاِنَّ اللّٰهَ شَدِيْدُ الْعِقَابِ 4
اهو سڀ ان ڪري ٿيو جو انهن مقابلو ڪيو الله ۽ سندس رسول جو، ۽ جيڪو به مقابلو ڪندو الله جو، ته بيشڪ الله ڏاڍو سخت آهي سزا ڏيڻ ۾
— ڊاڪٽر عابد لغاريمَا قَطَعْتُمْ مِّنْ لِّيْنَةٍ اَوْ تَرَكْتُمُوْهَا قَاۗىِٕمَةً عَلٰٓي اُصُوْلِهَا فَبِاِذْنِ اللّٰهِ وَلِيُخْزِيَ الْفٰسِقِيْنَ 5
توهان وڍيا کجين جا جيڪي وڻ يا جن کي ڇڏي ڏنو بيٺل پنهنجي پاڙن تي، اهو حڪم الله سان هو ۽ (اهو ان ڪري به ڏنو ته) جيئن ذليل خوار ڪري نافرمانن کي
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَمَآ اَفَاۗءَ اللّٰهُ عَلٰي رَسُوْلِهٖ مِنْهُمْ فَـمَآ اَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَّلَا رِكَابٍ وَّلٰكِنَّ اللّٰهَ يُسَلِّــطُ رُسُلَهٗ عَلٰي مَنْ يَّشَاۗءُ ۭ وَاللّٰهُ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ 6
۽ جيڪي به مال موٽايا الله انهن جي قبضي مان ڪڍي پنهنجي رسول ڏي، (اهي اهڙا نه آهن) جن تي ڊوڙايا هجن توهان پنهنجا گهوڙا ۽ اُٺ طرفدار پر الله عطا ڪندو آهي غلبو پنهنجي رسولن کي جنهن تي به گهرندو آهي، ۽ الله هر شيءِ تي وس وارو (قدرت وارو) آهي
— ڊاڪٽر عابد لغاريمَآ اَفَاۗءَ اللّٰهُ عَلٰي رَسُوْلِهٖ مِنْ اَهْلِ الْقُرٰى فَلِلّٰهِ وَ لِلرَّسُوْلِ وَ لِذِي الْقُرْبٰى وَالْيَـتٰمٰى وَالْمَسٰكِيْنِ وَابْنِ السَّبِيْلِ ۙ كَيْ لَا يَكُوْنَ دُوْلَةًۢ بَيْنَ الْاَغْنِيَاۗءِ مِنْكُمْ ۭ وَمَآ اٰتٰىكُمُ الرَّسُوْلُ فَخُذُوْهُ ۤ وَمَا نَهٰىكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوْا ۚ وَاتَّقُوا اللّٰهَ ۭ اِنَّ اللّٰهَ شَدِيْدُ الْعِقَابِ 7ۘ
جيڪي ڪجهه موٽائي ڇڏي الله پنهنجن رسولن ڏانهن انهن ڳوٺاڻن کان، سو سڀ الله ۽ رسول ۽ مائٽن مٽن ۽ يتيمن ۽ مسڪينن ۽ (اهي جيڪي) مسافر آهن انهن جي لاءِ آهي جيئن اهو گردش نه ڪندو رهي توهان جي مالدارن جي وچ ۾، ۽ جيڪي ڪجهه توهان کي ڏئي رسول سو وٺو، ۽ جنهن شيءِ کان توهان کي جهلي، تنهن کان رڪجي وڃو، ۽ ڊڄو الله کان، بيشڪ الله ئي ڏيڻ وارو آهي سخت ترين سزا
— ڊاڪٽر عابد لغاريلِلْفُقَرَاۗءِ الْمُهٰجِرِيْنَ الَّذِيْنَ اُخْرِجُوْا مِنْ دِيَارِهِمْ وَاَمْوَالِهِمْ يَبْتَغُوْنَ فَضْلًا مِّنَ اللّٰهِ وَرِضْوَانًا وَّيَنْصُرُوْنَ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ ۭ اُولٰۗىِٕكَ هُمُ الصّٰدِقُوْنَ 8ۚ
(اهو مال) انهن غريب مهاجرن جي لاءِ آهي جيڪي ڪڍيا ويا آهن پنهنجي گهرن ۽ جائدادن مان، اهي شخص گُهرن ٿا فضل پنهنجي رب جو ۽ سندس رضا ۽ تيار رهندا آهن حمايت الله ۽ سندس رسول جي تي، اهي ئي ماڻهو (حقيقت ۾) سچا آهن
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَالَّذِيْنَ تَبَوَّؤُ الدَّارَ وَالْاِيْـمَانَ مِنْ قَبْلِهِمْ يُـحِبُّوْنَ مَنْ هَاجَرَ اِلَيْهِمْ وَلَا يَجِدُوْنَ فِيْ صُدُوْرِهِمْ حَاجَةً مِّمَّآ اُوْتُوْا وَيُؤْثِرُوْنَ عَلٰٓي اَنْفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ ڵ وَمَنْ يُّوْقَ شُحَّ نَفْسِهٖ فَاُولٰۗىِٕكَ هُمُ الْمُفْلِحُوْنَ 9ۚ
۽ (اهو انهن ماڻهن جي لاءِ به آهي) جيڪو ايمان آڻي انهن مهاجرن جي اچڻ کان اڳي ئي انهن سان محبت رکن ٿا جيڪي هجرت ڪري وٽن آيا دار الهجرت (مديني) ۾ رهيل هئا ۽ نٿا محسوس ڪن اهي پنهنجي دلين ۾ ڪابه حاجت جيڪي ڪجهه انهن کي ڏنو وڃي ۽ پنهنجي ذات تي ٻين کي ترجيح ڏين ٿا جيتوڻيڪ اهي خود محتاج هجن، حقيقت هيءَ آهي ته جيڪي بچايا ويا آهن بخيلي سندن نفس جي کان، اهي ئي ڪامياب آهن
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَالَّذِيْنَ جَاۗءُوْ مِنْۢ بَعْدِهِمْ يَقُوْلُوْنَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِاِخْوَانِنَا الَّذِيْنَ سَبَقُوْنَا بِالْاِيْـمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِيْ قُلُوْبِنَا غِلًّا لِّلَّذِيْنَ اٰمَنُوْا رَبَّنَآ اِنَّكَ رَءُوْفٌ رَّحِيْمٌ ۧ10
۽ (اهو انهن ماڻهن لاءِ به آهي ته) جيڪي انهن پهرين آيلن کان پوءِ آيا آهن، چوندا آهن، اي پالڻهار اسان جا! بخش ڪر اسان کي ۽ اسان جي ڀائرن، انهن کي جن اسان کان اڳي ايمان آندو ۽ نه وجهه اسان جي دلين ۾ ڪو بغض انهن جي باري ۾ جن ايمان آندو، اسان جا رب! بيشڪ تون وڏو مهربان رحيم آهين
— ڊاڪٽر عابد لغارياَلَمْ تَرَ اِلَى الَّذِيْنَ نَافَقُوْا يَقُوْلُوْنَ لِاِخْوَانِهِمُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا مِنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ لَىِٕنْ اُخْرِجْتُمْ لَنَخْرُجَنَّ مَعَكُمْ وَلَا نُطِيْعُ فِيْكُمْ اَحَدًا اَبَدًا ۙ وَّاِنْ قُوْتِلْتُمْ لَنَنْصُرَنَّكُمْ ۭ وَاللّٰهُ يَشْهَدُ اِنَّهُمْ لَكٰذِبُوْنَ 11
ڇا تو ڏٺو نه آهي انهن ماڻهن کي، جن منافقت جي راهه اختيار ڪئي، اهي چوندا آهن پنهنجي انهن ڀائرن کي جن ڪفر ڪيو اهلِ ڪتاب مان، ”جيڪڏهن ڪڍيو ويو توهان کي ته اسان نڪرنداسين توهان سان گڏ، ۽ هرگز نه مڃينداسين توهان جي باري ۾ ڪنهن جي به ڪا ڳالهه، ۽ جيڪڏهن توهان سان جنگ ڪئي وئي ته اسان توهان جي مدد ڪنداسين، پر الله شاهد آهي ته اهي بلڪل ڪوڙا آهن
— ڊاڪٽر عابد لغاريلَىِٕنْ اُخْرِجُوْا لَا يَخْرُجُوْنَ مَعَهُمْ ۚ وَلَىِٕنْ قُوْتِلُوْا لَا يَنْصُرُوْنَهُمْ ۚ وَلَىِٕنْ نَّصَرُوْهُمْ لَيُوَلُّنَّ الْاَدْبَارَ ۣ ثُـمَّ لَا يُنْصَرُوْنَ 12
جي اهي واقعي ڪڍيا ويا ته نه نڪرندا اهي انهن سان گڏ، ۽ جي انهن سان جنگ ڪئي وئي ته نه ڪندا اهي مدد انهن جي، ۽ جي انهن جي مدد ڪئي وئي ته ضرور پٺي ڏئي پوئتي ڀڄندا، پوءِ انهن جي ڪابه مدد نه ڪئي ويندي
— ڊاڪٽر عابد لغاريلَاَانْتُمْ اَشَدُّ رَهْبَةً فِيْ صُدُوْرِهِمْ مِّنَ اللّٰهِ ۭ ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَفْقَهُوْنَ 13
توهان جو تمام سخت خوف آهي انهن جي دلين ۾ الله کان به، ان ڪري جو اهي اهڙا ماڻهو آهن جو نه ٿا رکن ڪابه سمجهه
— ڊاڪٽر عابد لغاريلَا يُقَاتِلُوْنَكُمْ جَمِيْعًا اِلَّا فِيْ قُرًى مُّحَصَّنَةٍ اَوْ مِنْ وَّرَاۗءِ جُدُرٍ ۭ بَاْسُهُمْ بَيْنَهُمْ شَدِيْدٌ ۭ تَحْسَبُهُمْ جَمِيْعًا وَّقُلُوْبُهُمْ شَتّٰى ۭ ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَعْقِلُوْنَ ۚ14
نه مقابلو ڪندا توهان جو (کليل ميدان ۾) اهي گڏ ٿي، جي وڙهيا به ته قلعي وارين وستين ۾ ويهي يا ڀتين جي پويان لڪي، اهي پنهنجي مخالفت ۾ ڏاڍا سخت آهن، تون انهن کي سمجهين ٿو گڏيل پر انهن جون دليون ڦٽل آهن هڪ ٻئي کان، انهن جو اهو حال انهيءَ ڪري آهي جو اهي ماڻهو ڪو عقل نٿا رکن
— ڊاڪٽر عابد لغاريكَمَثَلِ الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ قَرِيْبًا ذَاقُوْا وَبَالَ اَمْرِهِمْ ۚ وَلَهُمْ عَذَابٌ اَلِيْمٌ ۚ15
اهي انهن ماڻهن وانگر آهن جو اهي اڳي ٿورڙو وقت مزو چکي چڪا آهن پنهنجي ڪِئي جو، ۽ انهن جي لاءِ عذاب آهي تمام دردناڪ
— ڊاڪٽر عابد لغاريكَمَثَلِ الشَّيْطٰنِ اِذْ قَالَ لِلْاِنْسَانِ اكْفُرْ ۚ فَلَمَّا كَفَرَ قَالَ اِنِّىْ بَرِيْۗءٌ مِّنْكَ اِنِّىْٓ اَخَافُ اللّٰهَ رَبَّ الْعٰلَمِيْنَ 16
انهن جو مثال شيطان وانگر آهي، جو پهرين چوندو آهي انسان کي ته ڪفر ڪر، پوءِ جڏهن اهو ڪفر ڪري ته اهو چوندو آهي آئون ته بيزار آهيان تو کان، مون کي ته خوف ٿو ٿئي الله رب العالمين کان
— ڊاڪٽر عابد لغاريفَكَانَ عَاقِبَتَهُمَآ اَنَّهُمَا فِي النَّارِ خَالِدَيْنِ فِيْهَا ۭ وَذٰلِكَ جَزٰۗؤُا الظّٰلِمِيْنَ ۧ17
پوءِ ٻنهي جي پڇاڙي اها ٿيڻي آهي ته ٻئي دوزخ ۾ سدائين لاءِ ويندا، ۽ اها ئي جزا آهي ظالمن جي لاءِ
— ڊاڪٽر عابد لغارييٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍ ۚ وَاتَّقُوا اللّٰهَ ۭ اِنَّ اللّٰهَ خَبِيْرٌۢ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ 18
اي لوڪو جن ايمان آندو آهي! ڊڄو الله کان ۽ اهو ڏسي ته هن پنهنجي سڀاڻي جي لاءِ ڇا گڏ ڪيو آهي، ۽ ڊڄندا رهو الله کان، بيشڪ الله سڀ خبر رکي ٿو جيڪي توهان ڪريو ٿا
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَلَا تَكُوْنُوْا كَالَّذِيْنَ نَسُوا اللّٰهَ فَاَنْسٰـىهُمْ اَنْفُسَهُمْ ۭ اُولٰۗىِٕكَ هُمُ الْفٰسِقُوْنَ 19
۽ نه ٿيو انهن ماڻهن جهڙا جن وساريو الله کي ته وساريا ويا سندن نفس، اهي ئي ماڻهو آهن فاسق
— ڊاڪٽر عابد لغاريلَا يَسْتَوِيْٓ اَصْـحٰبُ النَّارِ وَاَصْـحٰبُ الْـجَنَّةِ ۭ اَصْـحٰبُ الْـجَنَّةِ هُمُ الْفَاۗىِٕزُوْنَ 20
نه ٿا ٿي سگهن برابر دوزخ وارا ماڻهو ۽ جنت ۾ وڃڻ وارا ماڻهو، جنت ۾ وڃڻ وارا ماڻهو اصل ۾ ڪامياب آهن
— ڊاڪٽر عابد لغاري